Anasayfa
Piyasaların yeni kabusu Doğu Avrupa oldu. Bölge ülkelerine ilişkin endişeler günden güne artıyor. Avrupa Komisyonu bu ülkelere yardım edebileceğini açıklasa da sorunların hemen çözülemeyeceği açık.
Piyasalarda son günlerde ‘Doğu Avrupa’ dalgası yaşanıyor. Dalgayı şiddetlendiren kredi derelendirme kuruluşu Moody’s’in açıklamaları oldu. Moody’s, özellikle Doğu Avrupa ülkelerindeki durgunluğun, diğer ülkelerdeki durgunluktan daha ciddi olacağını öngördü. Gelişen Avrupa ülkelerinin büyük dengesizlikler içerdiğini belirten kuruluş, bu ülkelerdeki dengesizliklerin hem yerel bankalar hem de Avrupa’daki diğer bankaların kredi notları üzerinde baskı yaratacağını ifade etti.
Moody’s’ten gelen açıklamalar Doğu Avrupa borsalarında ve bu ülkelerin para birimlerinde sert kayıplara neden oldu. Pazartesi’den bu yana borsalar arasında en büyük kayıp yüzde 12 ile Rusya’da yaşandı. Macaristan’da yüzde 8, Polonya’da yüzde 4.3, Romanya’da yüzde 3.8, Bulgaristan’da da yüzde 3.4’lük düşüş görüldü. Piyasalardaki bu hareket Orta ve Doğu Avrupa ülke ekonomileriyle ilgili endişeleri artırdı.
ÜLKELER EN AZ YÜZDE 2 KÜÇÜLECEK
Peki bu ülkelerde durum nasıl? 2009’da büyümenin tüm Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde negatif olması bekleniyor. Bu bölge içinde bu zamana kadar krizden en az etkilenmiş ülkelerin (Polonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Slovenya) bile GSYH’lerinin en az yüzde 2-5 oranında düşeceği öngörülüyor. Bugüne kadar en olumsuz etkilenmiş ülkelerde (Baltık ülkeleri, Bulgaristan, Romanya, ve Ukrayna) ise GSYH’nin iki haneli rakamlarda düşeceği tahmin ediliyor. Danske Bank bu tabloyu şöyle yorumluyor: “Bölgedeki toplam gelir kaybı en az 1997-1998’deki Asya krizi kadar olacak ya da ondan bile daha fazla.”
AB DEVREYE GİRECEK Mİ?
Avrupa Birliği, bu konuda eyleme geçebilir. Avrupa Komisyonu’nun Ekonomik ve Parasal İşlerden Sorumlu Üyesi Joaquin Almunia, Ukrayna, Sırbistan, Hırvatistan ve Romanya konusunda endişeli olduğunu belirterek, özellikle Ukrayna ile ilgili çok büyük endişe taşıdığını söyledi. Almunia, Doğu Avrupa ülkelerinden AB üyesi olan ve olmayanlara yardım etmek için farklı enstrümanlar kullanılabileceğini kaydetti.
ÖNLEM İÇİN KOLLAR SIVANIYOR
Bölge ülkeleri de krizle mücadele için sıradışı önlemleri devreye sokmayı düşünüyor. Rusya bütçe açığını kapatabilmek için para basacak. Rusya Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Alexei Ulyukayev, bankanın 3.2 trilyon ruble, yani 92 milyar dolar değerinde para basacağını açıkladı. Ulyukayev, ticari bankalara sağlanan likiditeyi kısarak, para basmanın getireceği enflayonist etkiyi bertaraf edeceklerini ifade etti.
Macaristan Başbakanı Ferenc Giurçsani, merkez bankası başkanı ve maliye bakanından, para birimi forintteki değer kaybının önüne geçilmesi için geleneksel olmayan yöntemler bulmalarını istediğini belirtti. Macaristan Forinti, yıl başından bu yana dolar karşısında yüzde 30 değer kaybetti. Forint, Euro karşısında ise yüzde 14 düşerek dün tarihin en düşük düzeyini gördü.
Bulgaristan ise para birimindeki dalgalanmaya rağmen, kontrollü kur rejimini ve Euro’ya bağlı kuru sürdürmeye kararlı olduğunu açıkladı. Bulgaristan, bankalarının üçte birinin batmasına neden olan krizin ardından, 1997’de IMF’nin isteğiyle para birimi levayı Euro’ya bağlamıştı.
Çöküş mü, panik mi?
ABD’den başlayan kriz dünyayı durgunluğa sürüklerken, piyasaların yeni kabusu Doğu Avrupa’da işlerin ne zaman yoluna gireceği belirsiz. Ukrayna, Macaristan ve Romanya IMF ile anlaşma imzalayarak ekonomilerini dengeleme yoluna gitti ancak bunun da yetmeyeceği açık. Doğu Avrupa’daki sorunların Avrupa’nın gelişmiş ülkelerine de yansıyabileceği belirtiliyor.
ntvmsnbc.com
Piyasalarda son günlerde ‘Doğu Avrupa’ dalgası yaşanıyor. Dalgayı şiddetlendiren kredi derelendirme kuruluşu Moody’s’in açıklamaları oldu. Moody’s, özellikle Doğu Avrupa ülkelerindeki durgunluğun, diğer ülkelerdeki durgunluktan daha ciddi olacağını öngördü. Gelişen Avrupa ülkelerinin büyük dengesizlikler içerdiğini belirten kuruluş, bu ülkelerdeki dengesizliklerin hem yerel bankalar hem de Avrupa’daki diğer bankaların kredi notları üzerinde baskı yaratacağını ifade etti.
Moody’s’ten gelen açıklamalar Doğu Avrupa borsalarında ve bu ülkelerin para birimlerinde sert kayıplara neden oldu. Pazartesi’den bu yana borsalar arasında en büyük kayıp yüzde 12 ile Rusya’da yaşandı. Macaristan’da yüzde 8, Polonya’da yüzde 4.3, Romanya’da yüzde 3.8, Bulgaristan’da da yüzde 3.4’lük düşüş görüldü. Piyasalardaki bu hareket Orta ve Doğu Avrupa ülke ekonomileriyle ilgili endişeleri artırdı.
ÜLKELER EN AZ YÜZDE 2 KÜÇÜLECEK
Peki bu ülkelerde durum nasıl? 2009’da büyümenin tüm Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde negatif olması bekleniyor. Bu bölge içinde bu zamana kadar krizden en az etkilenmiş ülkelerin (Polonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Slovenya) bile GSYH’lerinin en az yüzde 2-5 oranında düşeceği öngörülüyor. Bugüne kadar en olumsuz etkilenmiş ülkelerde (Baltık ülkeleri, Bulgaristan, Romanya, ve Ukrayna) ise GSYH’nin iki haneli rakamlarda düşeceği tahmin ediliyor. Danske Bank bu tabloyu şöyle yorumluyor: “Bölgedeki toplam gelir kaybı en az 1997-1998’deki Asya krizi kadar olacak ya da ondan bile daha fazla.”
AB DEVREYE GİRECEK Mİ?
Avrupa Birliği, bu konuda eyleme geçebilir. Avrupa Komisyonu’nun Ekonomik ve Parasal İşlerden Sorumlu Üyesi Joaquin Almunia, Ukrayna, Sırbistan, Hırvatistan ve Romanya konusunda endişeli olduğunu belirterek, özellikle Ukrayna ile ilgili çok büyük endişe taşıdığını söyledi. Almunia, Doğu Avrupa ülkelerinden AB üyesi olan ve olmayanlara yardım etmek için farklı enstrümanlar kullanılabileceğini kaydetti.
ÖNLEM İÇİN KOLLAR SIVANIYOR
Bölge ülkeleri de krizle mücadele için sıradışı önlemleri devreye sokmayı düşünüyor. Rusya bütçe açığını kapatabilmek için para basacak. Rusya Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Alexei Ulyukayev, bankanın 3.2 trilyon ruble, yani 92 milyar dolar değerinde para basacağını açıkladı. Ulyukayev, ticari bankalara sağlanan likiditeyi kısarak, para basmanın getireceği enflayonist etkiyi bertaraf edeceklerini ifade etti.
Macaristan Başbakanı Ferenc Giurçsani, merkez bankası başkanı ve maliye bakanından, para birimi forintteki değer kaybının önüne geçilmesi için geleneksel olmayan yöntemler bulmalarını istediğini belirtti. Macaristan Forinti, yıl başından bu yana dolar karşısında yüzde 30 değer kaybetti. Forint, Euro karşısında ise yüzde 14 düşerek dün tarihin en düşük düzeyini gördü.
Bulgaristan ise para birimindeki dalgalanmaya rağmen, kontrollü kur rejimini ve Euro’ya bağlı kuru sürdürmeye kararlı olduğunu açıkladı. Bulgaristan, bankalarının üçte birinin batmasına neden olan krizin ardından, 1997’de IMF’nin isteğiyle para birimi levayı Euro’ya bağlamıştı.
Çöküş mü, panik mi?
ABD’den başlayan kriz dünyayı durgunluğa sürüklerken, piyasaların yeni kabusu Doğu Avrupa’da işlerin ne zaman yoluna gireceği belirsiz. Ukrayna, Macaristan ve Romanya IMF ile anlaşma imzalayarak ekonomilerini dengeleme yoluna gitti ancak bunun da yetmeyeceği açık. Doğu Avrupa’daki sorunların Avrupa’nın gelişmiş ülkelerine de yansıyabileceği belirtiliyor.
ntvmsnbc.com
